کشورهای موفق در کنترل کرونا چه استراتژی‌هایی داشتند؟

به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایسنا، با گذشت ماه‌ها از زمان شروع همه‌گیری بیماری کوویدـ۱۹، ایالات متحده و مناطقی از اروپا شاهد شیوع گسترده کروناویروس هستند که با رکوردشکنی روزانه آمار مبتلایان، مهار این بیماری از کنترل خارج شده است.

از سویی دیگر در این بحران کشورهایی نیز بوده‌اند که به رغم مشاهده مواردی از ابتلا در آنها اما تا این اندازه گرفتار گسترشِ همه‌گیری و افزایش شمار مبتلایان و قربانیان نبوده‌اند.

برای مثال تایوان از جمله کشورهای درگیر با بیماری کووید-۱۹ بوده که برای مدت ۲۰۰ روز متوالی مورد جدیدی از ابتلا به این بیماری را گزارش نکرده است.

همچنین ایالت ویکتوریا و کانون شیوع کروناویروس در استرالیا طی روزهای ۲۶ و ۲۷ اکتبر، پس از چهار ماه برای اولین بار مورد جدیدی از کروناویروس را گزارش نکرد.

در کره جنوبی نیز آمار روزانه مبتلایان به کووید-۱۹ حدود ۱۲۰ نفر است و این در حالی است که روز جمعه گذشته نزدیک به ۱۰۰ هزار مورد جدید ابتلا در ایالات متحده شناسایی شد.

به گفته کارشناسان سلامت عمومی، این موفقیت‌ها در نتیجه یک دستورالعمل مشخص است: ایجاد برنامه دولتی منسجم با پیام‌رسانی با ثبات، ملزم ساختن همه افراد به استفاده از ماسک و اجرای برنامه گسترده تست کرونا و ردیابی افرادی که با فرد مبتلا در تماس بوده‌اند.

کشورهایی که در مهار این بیماری ناکام بوده‌اند حداقل یکی از این موارد را نادیده گرفته‌اند و در ایالات متحده تمامی این فاکتورها به درستی اجرا نمی‌شود.

مونیکا گاندی از اساتید پزشکی دانشگاه کالیفرنیا در این باره می‌گوید: فکر می‌کنم مهم‌ترین نکته واکنش سازمان‌یافته فدرال و اعتماد مردم به مسئولان بهداشت عمومی است.

ارائه برنامه و برقراری ارتباط موثر

اما هودکرافت یکی از محققان سوئیسی که روی کد ژنتیکی کروناویروس مطالعه می کند، تاکید می‌کند: شاهد روند مشترکی در میان دولت‌هایی هستیم که ویروس را تحت کنترل خود قرار داده‌اند. آنان در صورت افزایش موارد ابتلا، برنامه‌ای در دست اجرا دارند که این برنامه را به وضوح به مردم منتقل می‌کنند و هر زمان که تعداد مبتلایان بالا می‌رود به سرعت آن را به اجرا می‌گذارند.

وی افزود: اما بسیاری از کشورها نیز سعی کرده‌اند که به جای داشتن محدودیت‌ها و توصیه‌های از پیش تعیین شده در مورد زمان و اقدامات لازم و اینکه توسط چه کسی و در چه سطحی انجام می‌شوند، رسیدگی به این مساله را در پاییز مدنظر قرار دهند. در واقع مشکل رویکرد واکنشی این است که می‌تواند به ماندن در وضعیت موجود منتهی شود.

این محقق می‌گوید: به طور کلی در صورتی که موارد ابتلا در ابتدا روند افزایشیِ کندی داشته باشد - چناچه در بسیاری از کشورها چنین بوده - دلیل بر آن نیست که این موضوع کم‌اهمیت جلوه کند و تنها به همین خاطر امیدوار بمانیم که روند افزایشی از بین خواهد رفت و اقدامی انجام نشود.

نکته کلیدی در به حداقل رساندن میزان انتقال کروناویروس، رایگان و قابل دسترس بودن تست کروناویروس برای شناسایی و قرنطینه بیماران کرونایی است

وضعیت موجود در غرب اروپا نمونه آشکاری از این کندکاری است؛ موارد ابتلا برای نزدیک به شش هفته در بسیاری از کشورها به طور مرتب در حال افزایش بود اما انگلیس، بلژیک، پرتغال، آلمان و فرانسه تنها محدودیت‌های جدیدی را اعمال کردند. حتی در سوئد که ابتدا محدودیت‌های کرونایی به نسبت کمی اتخاذ شده بود به تازگی دستورالعمل‌های سختگیرانه‌ای در مورد اجتماعات و تفریحات غیرضروری پس از افزایش ۷۰ درصدی موارد ابتلا در مدت یک هفته تصویب شده است.

این در حالی است که در استرالیا، چین و نیوزیلند محدودیت‌های هدف‌گذاری شده مبتنی بر محل کار گرفته شده و طی چند ماه تاثیر قابل توجهی داشته است. بر همین اساس، محدودیت‌ها تنها در شهرها و مناطقی که با شیوع بیماری مواجه بوده‌اند در کنار تامین نیازهای شهروندان، اعمال شد.

در همین حال دولت ژاپن با ارائه دستورالعمل‌های مشخص و قابل پیگیری به شهروندان، آنان را به اجتناب از سه فاکتور آگاه ساختند: فضاهای بسته، محیط‌های شلوغ و تماس نزدیک با افراد. سپس این کشور سیستم جامع امکانات بهداشتی منطقه‌ای را به منظور گسترش انجام تست کروناویروس و انتقال اطلاعات به مراکز بهداشت عمومی به کار گرفت. در مجموع اجرای درست و منظم این اقدامات باعث شد در ژاپن محدودیت و قرنطینه اجرا نشود.

کره جنوبی نیز از فناوری تلفن‌های هوشمند برای انتقال واکنش‌ها و پاسخ‌های خود و ارائه اطلاعات مشخص و قابل پیگیری به مردم استفاده کرد. دولت این کشور نرم‌افزارهای رایگانی در اختیار مردم قرار داد که برای آنان هشدارهای متنی اضطراری در مورد افزایش موارد ابتلا در مناطق محلی ارسال می‌کند، دسترسی به خدمات پزشکی از راه دور را تایید کرده و کاربران را در مورد موجودی و نوع ماسک‌های موجود در فروشگاه‌ها مطلع می‌سازد.

به گفته مونیکا گاندی، اکنون برای کشورهایی که از ابتدا این نوع روش‌ها را دنبال نکرده‌اند، خیلی دیر است.

وی گفت: معتقد نیستم که با توجه به واکنش های اولیه ناموفق بتوان به وضعیت انتقال صفر در ایالات متحده دست پیدا کرد. بنابراین، فکر می‌کنم باید روی به حداقل رساندن میزان انتقال و شدت بیماری توجه کرد. به همین منظور، با در نظر گرفتن سیاست‌های جدید و پیام‌رسانی عمومی باید مردم را ترغیب کرد تا از حضور در جمعیت خودداری کنند، از ماسک استفاده کنند، بهداشت دست‌ها را رعایت کنند و تهویه مناسب فضاهای بسته را در نظر داشته باشند.

ماسک، ماسک، ماسک

به رغم شواهد قطعی مبنی بر اینکه استفاده از ماسک در پیشگیری از انتقال کروناویروس موثر است پوشش ماسک در ایالات متحده به طور سراسری رعایت نمی‌شود.

اما هودکرافت متذکر می‌شود: اجباری شدن ماسک راهکاری فوق‌العاده ساده اما به طور فزاینده‌ای موثر برای کمک به کنترل انتقال بیماری است.

مدل ارائه شده در موسسه سنجش و ارزیابی سلامت دانشگاه واشنگتن پیش‌بینی کرده است که اگر ۹۵ درصد از آمریکایی‌ها خود را به استفاده از ماسک ملزم کنند می‌توان از اواخر ماه سپتامبر تا یکم مارس از مرگ حداقل ۶۳ هزار نفر جلوگیری کرد.

اما در ایالات متحده برخی از جمله دونالد ترامپ از پوشش ماسک به عنوان راهکاری برای مهار کروناویروس برداشتی سیاسی داشته‌اند. همچنین برخی به الزامی شدن ماسک اعتراض داشته و آن را نقض آزادی شخصی دانسته‌اند. عدم ارائه دستورالعمل فدرال در مورد ماسک از سوی مقامات کاخ سفید منجر به سیاست‌های تکه‌تکه شده است. در اکثریت ایالت‌های آمریکا قوانین مربوط به استفاده از ماسک وجود دارد اگرچه ۱۷ ایالت تنها در برخی مناطق استفاده از ماسک را ملزم کرده‌اند و در داکوتای جنوبی این قانون وجود ندارد.

اجرای قوانین مربوط به ماسک در بسیاری از مناطق اروپا هم با اهمال‌کاری روبرو بوده است. پوشش ماسک در محیط‌های عمومی و وسایل حمل و نقل عمومی در انگلیس، محیط‌های کار در سراسر فرانسه و برای همه شهروندان پاریس الزامی است. اما این دستورات تا تابستان اجرایی نشد. سوئد استفاده سراسری از ماسک را نه ضروری دانست و نه توصیه کرده است.

این در حالی است که در کشورهایی مانند چین، تایوان و سنگاپور استفاده از ماسک تقریبا سراسری است.

در سنگاپور ابتدا به جای ردیابی افرادی که در تماس با فرد آلوده بوده‌اند بر بهداشت عمومی و کنترل مرزها تمرکز شد. علاوه بر این، اعمال جریمه نقدی تا ۱۰ هزار دلار و شش ماه زندان برای افرادی در نظر گرفته شد که قانون قرنطینه را نقض کرده باشند. پس از آن، این کشور چندین نوآوری و نرم افزار را ارائه داد که به ردیابی افرادی که در تماس با فرد آلوده بوده‌اند، کمک می‌کند.

در کره جنوبی و شهر ملبورن در استرالیا افرادی که در محیط‌های عمومی و مراکز اقتصادی ماسک به صورت نداشته باشند جریمه می‌شوند.

مقامات شهر ملبورن در استرالیا پس از اعمال ۱۱۲ روز محدودیت‌های کرونایی، موفق به کاهش آمار ابتلا و بازگشایی کسب و کارها شدند. در ماه جولای و در شرایط همه‌گیری کروناویروس در این شهر که البته طی هفته‌های اخیر اوضاع در آن به حالت عادی برگشته، براساس مقررات کرونایی منع خروج از خانه، محدودیت سفر، تعطیلی مغازه‌ها و رستوران‌ها اعمال شد. هرچند، مقامات ملبورن پس از ۱۱۲ روز اعلام کردند که این شهر به دنبال اجرای این راهکارها برای بازگشایی آماده است.

حتی در روسیه نیز همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ در ابتدا جدی گرفته نمی‌شد به تازگی قانون استفاده از ماسک، سراسری و الزامی شده است.

انجام تست کروناویروس و ردیابی بیماران

فاکتور مهم دیگری که در واکنش‌های موفق علیه کروناویروس مشترک بوده ترکیبی از انجام تست کروناویروس و ردیابی افرادی است که با بیمار در تماس بوده‌اند.

هر دوی این محققان معتقدند که نکته کلیدی در به حداقل رساندن میزان انتقال کروناویروس، رایگان و قابل دسترس بودن تست کروناویروس برای شناسایی و قرنطینه بیماران کرونایی است. سپس ردیابی افرادی که با بیمار مبتلا در تماس بوده‌اند و به قرنطینه فرستادن این افراد نکته ضروریست.

اما هودکرافت در این باره می‌افزاید: آزمایش و ردیابی یکی از موثرترین ابزارها در مهار گسترش بیماری است زیرا اگر به طور ایده‌آل اجرایی شود از گسترش بیماری آگاه، افراد در تماس با بیمار شناسایی و زنجیره انتقال بیماری به سرعت قطع می‌شود.

به عنوان مثال در چین پس از شناسایی یک مورد ابتلا به کووید-۱۹ در شهر کاشغر (Kashgar)، طی یک روز روی ۲.۸ میلیون نفر آزمایش کرونا انجام گرفت و با این کار ۱۳۷ مورد دیگر ابتلا شناسایی شد.

اگر ۹۵ درصد از آمریکایی‌ها خود را به استفاده از ماسک ملزم کنند می‌توان از اواخر ماه سپتامبر تا یکم مارس از مرگ حداقل ۶۳ هزار نفر جلوگیری کرد.

از سوی دیگر در کره جنوبی هم بسیاری از مسافران بین‌المللی به طور مستقیم از فرودگاه به یک مرکز قرنطینه دولتی منتقل می‌شوند. آنان در یک اتاق هتل اقامت می‌کنند، وعده‌های غذایی را برایشان می‌آورند و بعد از دو هفته هتل را ترک می‌کنند.

اگر آزمایش کروناویروس یکی از شهروندان کره جنوبی مثبت شود یا با بیمار آلوده به این ویروس در تماس بوده باشد، مسئولان بهداشتی از آنان درخواست می‌کنند نرم‌افزار خودقرنطینه را دانلود کنند تا وضعیت آنان کنترل شود و زنگ هشدار تلفن کاربر فعال شده تا به آنان یادآوری کند از مکان مشخص قرنطینه خارج نشوند.

به گفته کارشناسان، در حالی که نرم‌افزارهای آزمایش و ردیابی بیماران در ایالات متحده و اروپا از ماه مارس بسیار بهبود یافته است اکنون موارد جدیدی از مبتلایان در روز گزارش می شود چرا که این استراتژی به تنهایی کارایی دارد.

آدریان ایسترمن همه‌گیرشناس از دانشگاه استرالیای جنوبی نیز در این خصوص یادآور می‌شود: وقتی تعداد موارد ابتلا به صدها و هزاران نفر می‌رسد تقریبا غیرممکن است که راهکار ردیابی بیماران و افرادی که در تماس با آنها بوده اند، موثر باشد.

همچنین هودکرافت،‌ محقق سوئیسی، معتقد است: به همین دلیل است که اولین قدم در کشوری مانند ایالات متحده باید تحت کنترل درآوردن موج شیوع بیماری باشد و سپس موارد ابتلا به سطحی بازمی‌گردد که راهکار آزمایش و ردیابی مجدد موثر واقع شود.